Van Oostende naar Limoges voor het Vaderland!

Het verhaal begint hier…

Raymond en André Houwen


Mijn vader was 18 in mei 1940.

Als student was hij niet gemobiliseerd. De Duitsers veroverden België veel sneller dan voorzien zodat op 16 mei 1940 alle mannen tussen 16 en 35 jaar oud zich in de rekruteringscentra in Frankrijk moesten melden voor het vaderland. Samen met zijn broer en 12 andere vrienden, allen studenten, vertrokken ze in Oostende per fiets op weg voor de belevenis van hun leven.

Die tocht tussen plicht en vlucht wilde ik samen met mijn zoon, Rien, herbeleven. Op basis van een twintig pagina’s tellende tekst die vader schreef toen hij 82 jaar oud was reden we in juni 2024 met onze Vespa’s zijn belevenis achterna. Het werd ook voor ons een bewogen ervaring. Deze ervaring willen we met u delen…

Om een onderscheid te maken tussen mijn tekst en de oorspronkelijke tekst van mijn vader zal zijn tekst in een andere typografie weergegeven worden dan de mijne. Ook de voetnoten zijn van mijn hand.

Ik hoop dat u met ons meegeniet van dit onwaarschijnlijke familieverhaal!

Bart Houwen
Leffinge, winter 2024



Hoofdstuk 1: De voorbereiding.

Van idee tot roadtrip met de Vespa: wat kwam erbij kijken?

Ondanks Barts ervaring met het organiseren van meerdaagse Vespareizen was dit toch van een andere orde. Zouden de locaties uit de tekst van zijn vader nog steeds bestaan? Waren ze toegankelijk? En waar precies waren ze gelegen?


Hoofdstuk 2: De oorlogsdagen.

De Duitse bezetting door de ogen van een achttienjarige.

Raymond, André en hun kompanen worden geconfronteerd met de gevolgen van de bezetting door Nazi-Duitsland. Hoe zag die er uit door hun ogen en wat vinden Bart en Rien daar nog van terug in het landschap van 2024?


Hoofdstuk 3: De reisdagen.

Per fiets of met de Vespa van Oostende naar Limoges: een heel avontuur.

14 jonge snaken vluchten per fiets naar het verre Limoges. 84 jaar later reizen hun nazaten hen achterna met de Vespa. In beide gevallen een ontdekkingsreis.


Hoofdstuk 4: Reisverhalen.

Onderweg ontdekken onze reizigers het echte Frankrijk.

Beide vespisten reizen in het spoor van de 14 velo’s. Een reis die heel wat verhalen oplevert.


Hoofdstuk 5: Nabeschouwing.

Bart en Rien blikken terug op hun vele ervaringen onderweg, en op elkaar.

Dit was de eerste Vespareis die Rien en Bart samen maakten. Is het initiatief voor herhaling vatbaar? En, vooral: hebben ze gevonden wat ze dachten te zullen vinden? Een terugblik op “de rit van opa”.


De hoofdrolspelers in dit verhaal.

Dit verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Bart Houwen. Zijn vader Raymond en zijn oom André vluchtten in 1940 per fiets naar Limoges in Frankrijk. Samen met zijn zoon Rien doet hij, aan de hand van een 22-pagina’s tellend document van zijn vader, deze rit van ruim 1500 kilometer
in 2024 over met de Vespa. Het wordt, zoals Rien het noemt, “de rit van opa” en een onvergetelijk avontuur van vader en zoon Houwen.

Raymond

07/05/22 – 02/12/08

Raymond Houwen

De grootvader en schrijver van het oorspronkelijke verhaal over de vlucht naar Limoges

André

08/04/20 – 29/10/86

André Houwen

De oudere broer van Raymond vluchtte mee naar Limoges

Bart

26/02/60

Bart Houwen

De zoon van Raymond stapte in het verhaal van zijn vader en deed de rit over per Vespa in 2024

Rien

04/08/84

Rien Houwen

De zoon van Bart reed samen met zijn vader per Vespa van Oostende naar Limoges


Op tocht…

Reisdag 1: 17 juni 2024

Veertien studenten vetrekken op 17 mei 1940 per fiets naar Frankrijk om zich bij het Belgisch leger te melden. Een heel avontuur. Twee familieleden van hen vetrekken op maandag 17 juni 2024 per Vespa naar Frankrijk om de rit van hun voorouders over te doen. Ook dat wordt een avontuur….
Lees meer

Reisdag 2: 18 juni 2024

De studenten worden in de omgeving van Abbeville opgeschrikt door de Franse autoriteiten en aangemaand te vluchten. De tocht begint zeer gevaarlijk te worden. De twee reizigers uit 2024 beginnen hun tocht aan de kiosk in Abbeville waar een bloedbad plaatsvond de dag na de doortocht van de veertien.
Lees meer

Reisdag 3: 19 juni 2024

De veertien, ondertussen 13, bereikten makkelijk Chartres, verbleven er 3 dagen en reisden door naar Orléans, waar hun traject een verrassende wending nam. Wij, achtervolgers, hadden contact met de Franse pers en brachten met wat geluk een speciaal bezoek aan het seminarie in Orléans.
Lees meer

Reisdag 4: 20 juni 2024

Het doel van de dag was om het kasteel van Coyol te vinden, want eenvoudig bleek dat niet. De studenten verbleven er bijna twee maanden. Onderweg het echte Frankrijk ervaren waar de tijd blijft stilstaan. Na veel regen eindelijk letterlijk en figuurlijk zonneschijn: het kasteel in zicht!
Lees meer

Reisdag 5: 21 juni 2024

Opgejut door de campingbaas en door onze buren nemen we contact met het stadhuis van Limoges, ontmoeten er de premier adjoint, vinden de boekhandel waar de fiets in 1940 werd gestolen, bezoeken we Oradour-sur-Glane en eten ’s avonds op de barbecue een dikke Limousin biefstuk. Wat een dag!
Lees meer

Reisdag 6: 22 juni 2024  

Op terugtocht, wat met een Vespa anders is, op zoek naar een onvindbare voorzetlens voor de camera, alweer striemende regen, voor de laatste keer, op naar Vierzon waar het bezette Frankrijk zich scheidde van het vrije en een avond om niet te vergeten in Nouan-le-Fuzelier
Lees meer

Reisdag 7: 23 juni 2024

Een zalige luie zondagse start, met goed weer, flink tijdgenomen onderweg om tenslotte de tuinen van het Kasteel van Versailles te bezoeken. De drukke zondagavond bracht ons weg uit de hectische Parijse agglomeratie en gaf ons ter compensatie uitzonderlijke ervaringen op de camping in l’ Isle Adam.
Lees meer

Reisdag 8: 24 juni 2024

We reden door de prachtige noordelijk streek van Beauvais en Amiens en namen voldoende tijd om deze steden aan de hand van het verhaal te verkennen. Amiens werd een topper en op de camping Le Val du Ternois kregen we zowat alles wat we verlangden…
Lees meer

Reisdag 9: 25 juni 2024

We waren na onze zorgeloze laatste kampeernacht vrolijk aan onze laatste reisdag begonnen: het noorden doorkruisen met Béthune als rustpunt. Veel gedachten kwamen naar boven bij de kilometers toen, steeds dichter bij huis. Voor een deel vergelijkbaar met wat mijn vader en oom in de zomer van 1940 hadden meegemaakt….
Lees meer


Video: Anders kamperen

Video: Anders kamperen

De drukke eerste dag zorgt ervoor dat we omstreeks 22 uur aan onze warme maaltijd op reis kunnen beginnen. De traditie gebiedt: balletjes in tomatensaus. We ‘lenen’ even wat tafels en stoelen van de afwezige buren en trekken verder onze plan. Zelf een tent zonder haringen, dat lossen we wel op. Een ontbijt op de camping in Aix- sur-Vienne: dat is meer dan wat droog brood met confituur: wentelteefjes, wat moet een mens nog meer……

Video: Creatief

Video: Creatief

Als het blijf regenen, moet een mens creatief zijn om kledij te drogen en comfort te hebben. De middaglunch kunnen we onder een afdak organiseren: zowat alles wordt zowaar gebruikt om comfort te bereiken. Een maaltijd op onze voorlaatste camping: ook hier streven we naar optimaal comfort. Als je nauwelijks materiaal hebt, ook daarvoor moet je inventief zijn….

Video: Historische plaatsen

Video: Historische plaatsen

U ziet een overzicht van plaatsen die voor de studenten cruciaal waren. Op de heenreis Pont de l’ Arche: hier werd hun plicht een vlucht na een nachtelijke exodus. Op de terugweg in Vierzon stonden ze oog in oog met de Duisters en weerstonden ze een kruisverhoor. En nabij Parijs bij het terugkeren gaf het kasteel van Versailles een troosteloze indruk. Ze droomden om er ooit terug te keren. Tussendoor is er verder Oradour-sur-Glane: het idyllische dorp uit 1940 dat later in de oorlog herschapen werd tot een nachtmerrie….

Video: Onderweg

Video: Onderweg

We zijn letterlijk onderweg en volgen getrouw het volledige traject als op 17 mei 1940: de start aan Petit Paris, de doortocht in Leffinge en het eerste incident, de hoeve Butaye in Beveren-aan-de-IJzer, en verder Cassel. Vervolgens het traject en staan we voor de kiosk van Abbevoille waar het historisch bloedbad van plaatsvond, de dag na hun doortocht in 1940. En dan was er de regen die dé spelbreker van onze reis werd……

Video: Slaapplaatsen van toen

Video: Slaapplaatsen van toen

Na een zoektocht en bij toevalligheid vinden we het Grootseminarie van Orléans. De studenten konden er drie dagen van wat comfort genieten. En dan het paradepaardje: het kasteel van Coyol, dé verblijfplaats van de studenten voor ruim twee maanden. Het kasteel, dat zie je zo, is niet zoveel veranderd als in 1940……